Κυβέρνηση σε αναζήτηση πάτου.

Η πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου υποβαθμίστηκε σήμερα για μια ακόμη φορά μέσα σε λίγους μόνο μήνες από τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor's. Οι S&P υποβάθμισαν την μακροπρόθεσμη πιστοληπτική ικανότητα της Κύπρου κατά μια μονάδα σε Α-, από Α, μετά την τελευταία τους υποβάθμιση τον Νοέμβριο. Παράλληλα, οι S&P έθεσαν την Κύπρο και σε αρνητικό ορίζοντα, πράγμα που μεταφράζεται με νέα υποβάθμιση στο εγγύς μέλλον. Η αιτιολόγηση του εν λόγω οίκου αξιολόγησης βασίστηκε στο μεγάλο μέγεθος του τραπεζικού συστήματος και τον βαθμό έκθεσής του στην ελληνική αγορά. Ακολουθεί την διπλή υποβάθμιση από τους Moody's Investors Services τον Φεβρουάριο, ενώ ο ίδιος ο υπουργός Οικονομικών θεωρεί αναπόφευκτη την υποβάθμιση και από τον οίκο Fitch Ratings. Τόσο οι Moody's όσο και οι Fitch βάσισαν την αξιολόγησή τους στα δημοσιονομικά μεγέθη της Κύπρου.

Ναι, οι οίκοι αξιολόγησης έχουν χάσει την αξιοπιστία τους με τον τρόπο που αξιολογούσαν τοξικά επενδυτικά προϊόντα το 2008 ή και την Enron το 2002. Ναι, ίσως και να είναι και υπερβολική η σπουδή τους να υποβαθμίζουν μετά την πιστωτική της κρίση την Ελλάδα απανωτά, σε μια προσπάθειά τους να παρουσιαστούν ως 'μετά Χριστόν προφήτες'. Ναι, ίσως και να μην είναι ανεξάρτητοι μια και οι αξιολογούμενοι είναι ταυτόχρονα και οι πελάτες τους.

Ωστόσο, όσο κι αν δεν μας αρέσουν οι Fitch, Moody's και S&P, αυτοί που δανείζουν, καλώς ή κακώς, εξακολουθούν να τους λαμβάνουν υπόψιν πριν παραχωρήσουν νέα δάνεια, αποδίδοντας μάλιστα στις εκθέσεις τους μετά το 2008 ακόμη περισσότερη σημασία.

Που θέλω να καταλήξω. Κάθε κράτος που δανείζεται τη σήμερον ημέρα, είτε το θέλει είτε όχι, πρέπει να έχει υπ' όψιν του πως οι αγορές είναι ιδιαίτερα νευρικές μετά την κατάρρευση των Lehman Brothers το 2008, την πιστωτική κρίση της Ελλάδας και της Ιρλανδίας πέρσι και ενόψει της αναμενόμενης προσφυγής της Πορτογαλίας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, κρίνοντας από το τι συντελείται σήμερα.

Μια και η κυπριακή κυβέρνηση σκοπεύει να δανειστεί και φέτος, αφού ο προϋπολογισμός της προβλέπει για φέτος συνολικά έξοδα ύψους 8,9 δισεκατομμυρίων ευρώ και συνολικά έσοδα από φόρους ύψους 6,3 δισεκατομμυρίων ευρώ μόνο, είτε το θέλει είτε όχι, αυτόματα τίθεται υπό την κρίση των δανειστών της που βασίζονται στις εκθέσεις των οίκων αξιολόγησης.

Αν δεν της αρέσει, υπάρχει λύση. Μπορεί να κόψει δημόσιες δαπάνες αρχίζοντας με την πηγή του προβλήματος: τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων οι οποίοι φέτος θα είναι κατά 130 εκατομμύρια πιο φουσκωμένοι σε σχέση με πέρσι και 558 εκατομμύρια σε σχέση με το 2008.

Η γενναιοδωρία της κυβέρνησης προς τους δημόσιους υπαλλήλους είναι όχι μόνο αδικαιολόγητη, κρίνοντας μόνο από το γεγονός πως οι αμοιβές τους είναι κατά 70% ψηλότερες απ' ό,τι στον ιδιωτικό τομέα για εργασίες με παρόμοια προσόντα, αλλά στη φάση αυτή είναι και ανέντιμη, μια και το διακύβευμα είναι τεράστιο. Φτάνει να ρίξει κάποιος μια ματιά στην Ελλάδα για να πειστεί.

Ο αχάπαρος του Προεδρικού

Σήμερα βγήκε για μια ακόμη φορά το κράτος στην αγορά για να πάρει βερεσέδια. Πήγε να δανειστεί 200 εκατομμύρια ευρώ εκδίδοντας γραμμάτια του δημοσίου26 εβδομάδων και τα κατάφερε με ένα κόστος δανεισμού αυξημένο κατά 52 μονάδες βάσης απ' ό,τι στις αρχές του χρόνου. Σήμερα, κατάφερε να δανειστεί με ετήσιο επιτόκιο 2,72% ενώ τον Γενάρη το κόστος δανεισμού ήταν 2,52%. Τον περασμένο Δεκέμβριο το κόστος δανεισμού ήταν 2,02% και ένα χρόνο νωρίτερα 1,24%.

Κι αυτό μολονότι η το υπουργείο οικονομικών θεωρεί πως έχει εξυγιάνει τα δημοσιονομικά και έδωσε ανάπτυξη στην οικονομία. Ψευδαισθήσεις.

Η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Από το 2008, οπότε ανέλαβε καθήκοντα η νυν κυβέρνηση, αυξήθηκαν οι κρατικές δαπάνες σημαντικά. Η αύξηση αυτή σε σχέση με το τι έχει προϋπολογιστεί για φέτος, ανήλθε σε 20% επί των συνολικών δαπανών. Αυτή οφείλεται κυρίως στην αύξηση κατά 25,4% του κόστους προσωπικού. Με αποτέλεσμα οι κρατικές δαπάνες να έχουν πλησιάσει φέτος το 50% του ακαθάριστου εθνικού εισοδήματος από 42,89% το 2008 και το κόστος προσωπικού το 15,4% από 12,7%.

Στο Προεδρικό επικρατεί η πεποίθηση πως η γενναιόδωρη εισοδηματική πολιτική μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη. Δηλαδή, όταν το κράτος γίνεται χουβαρντάς με τους υπάλληλούς του, αυξάνεται η ζήτηση, η κατανάλωση και κατ' επέκταση δημιουργείται ανάπτυξη.

Ναι, πράγματι έτσι έχει το πράγμα, αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή είναι πως αυτό λειτουργεί ενόσω έχεις τους αναγκαίους πόρους.

Θ α πρέπει να εξυπηρετηθείς από τα φορολογικά έσοδα κι αυτά δεν φτάνουν και αυξήσεις τους φορολογικούς συντελεστές, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα φυγή κεφαλαίων, λιγότερες επενδύσεις, περισσότερη ανεργία, χαμηλότερη ανάπτυξη κ.ά.

Αν θέλεις να αποφύγεις τους φόρους, δανείζεσαι. Όταν δανείζεσαι σήμερα όμως, είτε πρέπει να περιορίσεις τις δαπάνες σου στο μέλλον ή να αυξήσεις τα έσοδά σου. Όταν δεν κάνεις ούτε το ένα ούτε το άλλο, θα βρίσκεις ολοένα και λιγότερους δανειστές διατεθειμένους να σου δώσουν βερεσέδια.

Αυτήν την ανάλυση θα μπορούσε κάποιος να την βρει στα βιβλία της μακροοικονομίας των δευτεροετών φοιτητών κάθε πανεπιστημίου.

Καλώς ή κακώς, αυτή είναι η γνώση που συσσώρευσαν οικονομολόγοι τα τελευταία 200 χρόνια.

Κάποιος στο Προεδρικό δεν τόχει πάρει ακόμα χαπάρι. Είτε επειδή δεν θέλει είτε επειδή δεν μπορεί. Ούτε να καταλάβει επιχείρησε το τι έγινε με την Ελλάδα ή γίνεται σήμερα με την Πορτογαλία.

Είτε με τον εύκολο τρόπο είτε με τον δύσκολο, θα το μάθει.